Αθλητικές Κακώσεις
Ο όρος «αθλητικές κακώσεις» περιγράφει τους τραυματισμούς εκείνους που συμβαίνουν κατά τη διάρκεια αθλητικών δραστηριοτήτων, είτε σε επαγγελματικό επίπεδο άθλησης είτε σε ερασιτεχνικό.Συνήθως είναι το αποτέλεσμα ατυχημάτων ,της λανθασμένης προπονητικής τακτικής (π.χ ανεπαρκείς διατάσεις και προθέρμανση) και της κακής χρήσης των ειδικών προστατευτικών μέτρων.
Για τους αθλητές, η σοβαρότητα της κατάστασης είναι μεγάλη, καθώς η απώλεια είτε μιας προπόνησης, είτε μιας ολόκληρης αγωνιστικής σεζόν, μπορεί να είναι καθοριστικής σημασίας για την καριέρα τους. Ακόμα και για αυτούς που αθλούνται ερασιτεχνικά, ένας τραυματισμός μπορεί να επιρρεάσει την καθημερινότητα τους σε μεγάλο βαθμό αλλά και την ψυχολογία τους.
Οι αθλητικές κακώσεις διακρίνονται σε οξείες κακώσεις, όπου υπάρχει ένα σαφές τραυματικό γεγονός και σε κακώσεις από υπέρχρηση:
- μυϊκούς τραυματισμούς
- συνδεσμικές κακώσεις – διαστρέμματα
- κατάγματα ή εξαρθρήματα
- τενοντίτιδες
- Οι μυϊκοί τραυματισμοί αποτελούν περίπου το 30% των αθλητικών κακώσεων.
Η συχνότερη μορφή μυϊκού τραυματισμού είναι η λεγόμενη θλάση η οποία προκύπτει από την υπερβολική διάταση των μυϊκών ινών πέραν των ορίων αντοχής τους. Συμπτώματα είναι ο εντοπισμένος πόνος, που αναπαράγεται με τη σύσπαση του μυός και το τοπικό οίδημα.
Ταξινομούνται σε 3 βαθμούς:
- Κάκωση 1ου βαθμού χαρακτηρίζεται από ρήξη ελάχιστων μυϊκών ινών
- Κάκωση 2ου βαθμού χαρακτηρίζεται από μερική ρήξη του μυός
- Κάκωση 3ου βαθμού χαρακτηρίζεται από πλήρη ρήξη του μυός
Διάστρεμμα είναι η κάκωση που οφείλεται είτε σε υπέρβαση του φυσιολογικού εύρους κινητικότητας της άρθρωσης, είτε στην αιφνίδια εφαρμογή ενός εξωτερικού τραυματικού παράγοντα στην άρθρωση που προκαλεί η ανώμαλη κίνησή της. Στην κάκωση αυτή προκαλείται διάταση και ρήξη ενός ή περισσοτέρων αρθρικών συνδέσμων, χωρίς όμως να παρεκτοπίζονται οι αρθρικές επιφάνειες των οστών.
Τα διαστρέμματα είναι από τους πιο συχνούς τραυματισμούς στις εξής περιοχές:
- Δακτύλων άνω και κάτω άκρων
- Ποδοκνημικής (διάστρεμμα αστραγάλου)
- Γόνατος
Το κάταγμα είναι το σπάσιμο οστού ή χόνδρου.Τα κατάγματα είναι δυνατόν να συμβούν σε οποιονδήποτε. Δε συμβαίνουν μόνο σε αθλητές και εξαρτώνται κυρίως από τη βαρύτητα της κάκωσης.
- Κάταγμα (απλό κάταγμα) με ελάχιστη καταστροφή μαλακών μορίων των παρακείμενων ιστών
- Σύνθετο κάταγμα με μεγάλη καταστροφή μαλακών μορίων
- Κατάγματα κοπώσεως (stress fractures)
- Τραυματικές κακώσεις εγκεφάλου και σπονδυλικής στήλης
Εξάρθρημα είναι η απώλεια της επαλληλίας δύο (ή περισσοτέρων) οστών, τα οποία αποτελούν την άρθρωση. Το εξάρθρημα οδηγεί στην αποδιοργάνωση της άρθρωσης με συνέπεια την απώλεια της λειτουργικότητάς της.Εξαρθρήματα συμβαίνουν αρκετά συχνά κατά τη διάρκεια των αθλητικών δραστηριοτήτων με συχνότερα τα εξαρθρήματα του ώμου, της επιγονατίδας και των δακτύλων. Χρήζουν άμεσης αντιμετώπισης, κυρίως για τον αποκλεισμό συνοδών βλαβών και την πρόληψη πιθανής υποτροπής. Στο εξάρθρημα παρατηρείται έντονη παραμόρφωση της άρθρωσης.
Τενοντίτιδα σημαίνει ‘‘φλεγμονή του τένοντα’’, τείνει τα τελευταία χρόνια να αντικατασταθεί με τον όρο τενοντοπάθεια. Φαίνεται οτι αποδίδει καλύτερα την ύπαρξη φλεγμονής και την αλλοίωση της σύστασης του τένοντα (εκφύλιση). Η τενοντοπάθεια παρουσιάζεται με οξύ πόνο στην πάσχουσα περιοχή, επίμονο, συχνά διαξιφιστικό.
Οι πιο γνωστές εντοπίσεις συναντώνται:
- στον ώμο (υπερακάνθιος, δικέφαλος βραχιόνιος),
- στον έξω επικόνδυλο του αγκώνα,
- στον αχίλλειο,στον επιγονατιδικό και
- στον τένοντα του τετρακεφάλου.
Το πιο τρωτό σημείο στους αθλητές είναι η άρθρωση του γονάτου (50%), ακολουθούν η ποδοκνημική άρθρωση (10%) και οι παθήσεις της οσφυϊκής και θωρακικής μοίρας της σπονδυλικής στήλης. Περίπου 5% των κακώσεων αφορούν την περιοχή του μηρού και της άρθρωσης του ώμου. Η περιοχή της άρθρωσης του αγκώνα αφορά το 3,5% περίπου.
Η πλειονότητα των αθλητικών κακώσεων (40%) αφορούν τραυματισμούς στις αρθρώσεις, ενώ το 6% αφορούν τραύματα στους μυς και στα νεύρα. Οι εκχυμώσεις συνθέτουν το 62% των κακώσεων και εμφανίζονται συχνότερα στα ομαδικά αθλήματα. Στις χρόνιες κακώσεις συναντούμε τις παραμορφωτικές αρθρίτιδες, την χονδρομαλάκυνση, τους τραυματισμούς των συνδέσμων, τις οστεοχονδρίτιδες, τις κακώσεις των μηνίσκων, τα οστεόφυτα.
Σήμερα υπάρχει εξειδικευμένη θεραπεία των αθλητικών κακώσεων μέσω της αρθροσκοπικής χειρουργικής για:
- Το γόνατο (ρήξη μηνίσκων, ρήξη πρόσθιου χιαστού, χόνδρινες βλάβες)
- Την ποδοκνημική (ρήξη συνδέσμων)
- Τον ώμο (ρήξη στροφικού πετάλου, αστάθεια)
- Το ισχίο
Επίσης, υπάρχει η δυνατότητα μεταμόσχευσης χονδροκυττάρων από τον ίδιο ασθενή για χόνδρινες βλάβες μέσω της αρθροσκοπικής χειρουργικής.